Paneelprijzen richting ‘oude normaal’ door kunstmatige stijging siliciumprijs

Door hoge materiaalprijzen, een onverwacht paneeloverschot en Chinees nieuwjaar ontstond er eind vorig jaar opeens een flink vraagtekort, waardoor de afgelopen maanden de prijzen van zonnepanelen in rap tempo daalden en de containerprijs zelfs een laagtepunt bereikte. Nu de Chinese vraag weer op gang begint te komen hebben Chinese siliciumproducenten de prijs kunstmatig opgedreven ziet Gerard Scheper, CEO van European Solar, waardoor de paneelprijs weer richting het ‘oude normaal’ van zo’n 0,25 euro per wattpiek gaat.

De flinke prijsdalingen begonnen halverwege september al, daarvoor was de logistiek in de Chinese havens helemaal vastgelopen vanwege de lockdowns. Toen deze waren opgelost begonnen de containerprijzen snel te dalen van 15.000 dollar naar 5.000 dollar per container.

Dit zette zich door tot ver in oktober waardoor de containerprijzen weer op het niveau kwamen van januari 2021. Een daling van 63 procent in een jaar tijd. Rond diezelfde tijd begonnen veel Chinese ontwikkelaars hun projecten door te schuiven naar 2023 waardoor de gehele vraag in korte tijd naar beneden duikelde.

“Dat had ermee te maken dat de Chinese SDE heel erg laag is en daarom niet genoeg winstmarge bood bij de toenmalige materiaalprijzen. Met name de prijzen van polysilicium gingen door het dak heen”, zo legt Scheper uit.

“Afhankelijk van wanneer een project zou worden aangesloten op het elektriciteitsnet hebben ze het doorgeschoven, want het was in veel gevallen gewoon niet rendabel te maken. Daar zaten een aantal forse projecten tussen waardoor er zo’n 20 gigawatt aan productieorders werd doorgeschoven, die slots kwamen vrij voor Europese orders.”

Lees ook: Zonnepanelen fors in prijs gedaald, maar het is stilte voor de storm

Dat gat kon tot op zekere hoogte worden opgevuld met Europese orders, maar het aanbodoverschot werd nog eens opgedreven door enorme partij zonnepanelen die onverwacht de markt opkwam. “Het leek er lang op dat LONGi een enorme tender van zo’n 9 gigawatt zou binnenhalen. Daar hebben ze op het laatste moment onverwacht naast gegrepen”, aldus Scheper.

“Alle materialen stonden al stand-by en voor zo’n grote order heb je misschien wel tot een miljoen vierkante meter aan opslag nodig. LONGi is daarop tegen dumpprijzen met die partij de markt opgegaan waardoor de andere Tier 1-fabrikanten niet achter kón blijven. Dat zorgde weer voor grote druk bij polysiliciumproducenten, die uiteindelijk ook door de knieën zijn gegaan.”

2023 lijkt een kantelpunt te worden
Die situatie heeft tot eind januari geduurd vertelt Scheper: “Vlak voor Chinees nieuwjaar op 10 februari zijn de paneelprijzen weer gaan stijgen door een combinatie van opportunisme en een kunstmatige prijsstijging die niet onder doet voor de prijsmanipulatie van OPEC-landen.”

De prijs van silicium is namelijk extreem hard gestegen, op één dag zelfs met 35 procent. “Chinese projectontwikkelaars begonnen zich weer te melden bij de siliciumproducenten voor hun doorgeschoven projecten, die dachten te kunnen profiteren van de lage prijzen door al vlak voor nieuwjaar hun orders vast te leggen. Maar veel kwamen bedrogen uit”, vertelt Scheper.

“China is een monopolistisch land, dus de belangrijkste siliciumproducenten hebben elkaar gewoon opgebeld en met elkaar afgesproken dat ze een week lang de telefoon niet op zouden nemen, opdat ze ervan overtuigd waren dat de vraag toch wel zou komen. Hierdoor zijn Chinese inkopers in paniek geraakt en dat heeft een enorm prijsopdrijvend effect gehad.”

Hierdoor zijn de prijzen van zonnepanelen tot wel 15 procent gestegen, terwijl die in januari juist met 30 procent was gezakt, zo valt te lezen in de World of Solar Market Outlook van European Solar. Ook tussen fabrikanten zijn er door deze episode grote onderlinge verschillen ontstaan.

“Sommige fabrikanten hebben gewoon te lang gewacht met inkopen”, stelt Scheper. “Hierdoor zijn er tussen fabrikanten verschillen tot wel 2,5 eurocent per wattpiek ontstaan, een verschil van 10 procent voor hetzelfde type zonnepaneel.”

Gaat de stijging voor een stabilisatie zorgen?
Hoewel het om significante verschillen gaat, memoreert Scheper aan het feit dat alleen de siliciumprijzen fors in prijzen zijn gestegen. “Andere belangrijke factoren zoals de prijzen van containers, glas en wafers staan nog historische laagtepunten. Voor 1.300 dollar kun je al een container reserveren, en dan hoeft je order niet eens in bulk.”

Door de toenemende Chinese vraag verwacht hij wel dat de prijzen verder zullen gaan stijgen, al is het wat minder onstuimig dan de siliciumprijs. “China gaat de komende maanden gewoon weer 70 tot 80 gigawatt produceren, zonder dat het aanbod van grondstoffen en materialen flink zal toenemen, dus een prijsstijging lijkt me niet te voorkomen”, aldus Scheper.

“Ik verwacht dat de prijzen tot midden maart hierdoor zullen stijgen om daarna af te vlakken rond de 0,25 euro per wattpiek. Dan zit je weer op de prijzen van het ‘oude normaal’. Natuurlijk zullen er ook dan weer prijsschommelingen, maar met de kennis van nu zie ik voorlopig geen grote schokken aankomen.”