Chinese energietekorten alweer voorbij

Deze maand zijn er geen grote verschuivingen in de maandelijkse World of Solar Market Outlook van European Solar. Toch zit er wel een flinke verschuiving aan te komen, verschillende Chinese fabrikanten melden namelijk dat de energy cuts verleden tijd zijn en draaien alweer op volledige capaciteit. “Dankzij een snelle shift naar een enorme steenkoolproductie”, zegt Gerard Scheper, CEO van European Solar.

Door aanhoudende energietekorten en hoge transport- en grondstoffenprijzen liep de prijs per wattpiek de afgelopen maanden fors op. Tot 0,32 dollar per wattpiek, exclusief logistieke kosten.

Een “ongekende situatie” noemde Scheper het een maand geleden. “Een energiebeperking van 30 tot 40 procent was door heel China opeens ‘gebruikelijk’ geworden”, zo meldde hij toen.

“Maar sommige fabrikanten belden me daarna op en legden uit dat zij het zelfs op maar 30 procent van de totale capaciteit konden draaien. Dat moet je in sommige gevallen overigens wel met een korreltje zout nemen. Veel fabrikanten redeneren dat als ze roepen dat er nu grote tekorten zijn, dat ze dan sneller meer orders krijgen.”

Tegelijkertijd vielen de energietekorten niet te ontkennen. Er werd immers vanuit de Chinese overheid actief beleid op gemaakt. Zelfs door de tweede man van China, premier Li Keqiang. Dit leidde tot de hoogste steenkoolproductie sinds maart 2015 en kan zelfs oplopen tot een productieniveau van 55 miljoen ton in het vierde kwartaal, meldt Reuters.

Productiecapaciteit herstelt zich
“Deze enorme kolenproductie zorgt ervoor dat de energy cuts verleden tijd zijn”, vertelt Scheper. “Ik heb inmiddels al van meerdere fabrikanten gehoord dat ze weer op volledige productiecapaciteit draaien, waaronder een van de vijf grootste zonnepanelenfabrikanten.”

Dat dit nog niet wordt gecommuniceerd door de Chinese overheid heeft volgens Scheper twee duidelijke redenen. “Allereerst is het een heel slechte boodschap om rondom de Klimaatconferentie van Glasgow zoveel energie te produceren met steenkool. En ten tweede heeft China er economisch geen baat bij. De markt deint hierdoor sterk op en neer, en in een instabiele markt is het altijd slecht zaken doen. Ook heeft dit grote gevolgen voor de containerprijzen, waar voorlopig nog grof geld aan wordt verdiend.”

De problemen met de transportcapaciteit zitten namelijk niet in een tekort aan containers, maar in de havencongestie die is opgetreden. Containers zijn niet op de juiste plaatsen te vinden en staan massaal in China te wachten.

“In het afgelopen jaar is er veel vanuit China naar Europa verzonden, maar is er weinig teruggestuurd”, concludeerde Scheper. Een eerder rapport van European Solar liet zien dat er een 534 procent toename was in juli 2021 van de vrachttarieven op de route Shanghai – Rotterdam ten opzichte van juli 2020, terwijl er andersom een toename was van 43 procent.

Wanneer er minder per container verdiend kan worden, is het namelijk aantrekkelijk om het aantal gevulde containers verder op te voeren. Bij een te hoge vraagprijs neemt de vraag immers af.

Zo nam de containerprijs eind september, begin oktober af met 3,2 procent tot een gemiddelde vraagprijs van 14.030 dollar. Twee weken later – na de vakantie vanwege de Nationale dag van de Volksrepubliek China – daalde de prijs nog verder tot 13.500 dollar, 6,9 procent lager ten opzichte van september.

“Als deze trend zich doorzet – en dat verwacht ik wel – dan zakt de gemiddelde prijs per container in het eerste kwartaal van 2021 al tot iets boven de 10.000 dollar en het kwartaal erna vermoedelijk zelfs al daaronder. We zien nu ook een kentering in de prijzen van materialen, dus volgens mij is het kantelpunt bereikt. In dat geval kan de prijs per wattpiek weer rond de 0,24 tot 0,25 euro uitkomen tegen einde 2022, begin 2023.” Maar het blijft afwachten hoe de vraag zich het komende jaar gaat ontwikkelen en wat het effect op de prijzen zal zijn.

Daarbij waarschuwt Scheper dat de bodemprijzen van pre-corona niet meer terug zullen keren. “Dat durf ik wel met 95 procent zekerheid te zeggen. Ergens hoort het ook bij een markt die volwassen aan het worden is dat je niet alles tegen bodemprijzen doet.”

Logistieke alternatieven
Een andere interessante ontwikkeling in de zonne-energiesector in relatie tot Azië is de opkomst van containervervoer per trein. “De afgelopen maanden zagen we ook veel dat een aantal slimmeriken de problemen in de scheepsvaart hebben aangegrepen om hun containers te gaan vervoeren met de China-Europe Express”, zegt Scheper.

Volgens data van de China Railway Group liet het eerste halfjaar van dit jaar een stijging zien van het aantal treinen vanuit China richting Europa en de hoeveelheid vracht, van respectievelijk 49 en 58 procent ten opzichte van het eerste halfjaar van 2020.

Een ondernemingen die voor- en nadelen met zich meebrengt, zo legt hij uit. “De trein heeft als voordeel dat het een week tot anderhalf sneller is en dat je – in tegenstelling tot vervoer per schip – redelijk last minute kan boeken. De prijzen waren goedkoper per trein, maar zijn nu vergelijkbaar met de scheepsvaart.”

Daarentegen is het wel een logistiek vrij complexe onderneming. “Voordat die containers in Tilburg aankomen, moeten ze twee tot drie keer overstappen op een andere trein, bijvoorbeeld omdat Chinese machinisten de grens niet over mogen vanwege coronamaatregelen.”

En elke overstap brengt weer een verhoogd risico op vertraging met zich mee. “Het is zeker niet perfect, zodra zo’n overstap niet vlekkeloos gaat. loop je vertraging op. Maar het is een interessant logistiek alternatief.”

Een laatste alternatief dat Scheper ziet ontwikkelen, is opslag in China. “Als je zonne-energieproject wil uitstellen vanwege de hoge prijzen, dan kan opslag in China interessant zijn. Je kunt je producten veel goedkoper opslaan in Shanghai dan in Rotterdam.”

Maar ook dit is zeker geen perfect systeem. “Hiermee loop je eveneens risico, want hoewel de opslag in sommige gevallen zelfs gratis geregeld kan worden, kan het gebeuren dat jouw gereserveerde producten later opeens verkocht blijken te zijn.”