‘Wanneer de oorlog in Oekraïne eindigt kan de solarsector zich vermoedelijk snel herstellen’

De Russische invasie in Oekraïne zorgt – behalve onnoemelijk menselijk leed – ook voor flinke economische onrust. Europa probeert zijn afhankelijkheid van Russisch aardgas zo snel mogelijk af te bouwen en kan daar op korte termijn al stappen in zetten met onder andere meer hernieuwbare energie. Volgens Gerard Scheper, CEO van European Solar, is een snel economisch herstel mogelijk, omdat de economisch onrust in de solarsector hoofdzakelijk wordt veroorzaakt door de wisselkoers.

Toen de Russische invasie begon gingen de meeste mensen – inclusief de Russische president Vladimir Poetin – ervan uit dat de oorlog snel beslist zou zijn. De kracht van het Russische leger werd vele malen hoger ingeschaald dan die van de Oekraïense strijdkrachten.

Voor onder andere Scheper waren er daarom drie scenario’s. Een scenario waarin een oorlog slechts kort zou duren doordat Rusland de macht snel in handen zou krijgen. Een tweede scenario waarin een langdurig conflict zich zou ontwikkelen en het derde scenario: een totale escalatie.

Hoewel dit nu geen reëel scenario lijkt te zijn, zou een grotere oorlog waarin China actief betrokken is, echt funest zijn voor de solarsector, zo stelt hij. Voor aardgas is Europa immers sterk afhankelijk van Rusland, maar voor zonne-energie-installaties is Europa vrijwel volledig afhankelijk van één partij en dat is China.

“De meesten verwachtten dat de oorlog snel zal eindigen, maar nu lijkt de oorlog zich toch richting het scenario van de lange adem te begeven. Ondertussen blijft China nog op afstand, terwijl zij traditioneel en cultureel dichter bij de Russen staan. Dat zij geen steun en geen afkeur uitspreken zorgt er waarschijnlijk voor dat een grotere oorlog uitblijft.”

Wisselkoers van de dollar fors gedaald
Al met al is Europa economisch vermoedelijk meer afhankelijk van China dan andersom. Daarnaast is de andere wereldmacht, de VS, door zijn NAVO-bondgenootschap directer betrokken bij de oorlog in Oekraïne dan China.

Zowel militair als economisch gezien lopen de VS en Europa op dit moment meer risico en dat zorgt voor angst onder beurshandelaren op het Noord-Amerikaanse en Europese continent. “Je ziet bijna overal prijsstijgingen, dat is het eindresultaat van die angst. Idealiter kijk je alleen naar economische parameters, maar in het geval van een oorlog gebeurt dat natuurlijk niet”, aldus Scheper.

“Er sluipt een stuk angst in de wereld, bij mensen en dus ook bij beurshandelaren. Zij worden bang om iets te verliezen en dat verlamt de markt. Hierdoor ontstaat er meer kortetermijnhandel en die is per definitie meer volatiel, zorgt voor meer transactiekosten en verschuivingen van de wisselkoersen.”

Met name de stand van de dollar ten opzichte van de Chinese renminbi is flink verslechterd. “De dollar is met 5 procent gezakt ten opzichte van de Chinese renminbi. Jaar op jaar is er zelfs sprake van een piekdaling van 11,3 procent. Dat veroorzaakt in mijn ogen voor 90 procent die prijsstijgingen en dat is weer grotendeels het gevolg van emotioneel handelen.”

‘Prijsstijgingen hoeven niet lang te duren’
Tekenend voor de Europese afhankelijkheid van China als het gaat om zonne-energie is dat de handel in euro’s al een paar keer stilgelegd is. “De Chinezen zijn al een paar keer gestopt te handelen in euro’s, omdat de handel in dollars voor hun vele malen gunstiger is nu. Als jij een bedrijf hebt die in euro’s werkt, is dat heel ongunstig, want dan moet je die omruilen voor dollars en daar zijn altijd transactiekosten aan verbonden”, legt Scheper uit.

Voor grote bedrijven is dit nog wel op te hoesten, omdat zij dit in bepaalde volumes kunnen doen, waardoor het effect minder voelbaar is, maar dat geldt lang niet voor alle Europese bedrijven die zaken doen met de Chinezen.

Hoewel hij geen bedrijven kent dit hierop hebben voorgesorteerd door dollars in te slaan, hoeven Europese PV-bedrijven hier ook niet heel zwaar onder te lijden. “Mits de oorlog niet verder escaleert is er de mogelijkheid dat de dollar zich binnen drie maanden weer hersteld”, zo vermoed Scheper.

Lees ook: ‘Chinese fabrikanten moeten winst gaan maken’

“Eerder voorspelden we dat de prijs per wattpiek in het derde kwartaal alweer kan zakken naar 0,24 euro. Als de wisselkoersen zich herstellen doordat de angst op verdere escalatie uit de markt verdwijnt, dan zou dat ook betekenen dat de prijs per wattpiek in het vierde kwartaal van dit jaar alweer op het niveau van vorig jaar kan zitten.”

Hoge volatiliteiten heeft voor- en nadelen
De prijs per wattpiek vanuit China schommelt momenteel overigens niet alleen door de Russische invasie, vertelt Scheper. “Er zijn grote wachtrijen – van zes tot negen maanden – voor omvormers, sommige Chinese regio’s hebben te maken met corona-uitbraken – al vlakken de effecten telkens snel af, er is sprake van een uitgesteld effect van de gestegen energieprijzen die nu merkbaar worden én de verplichting van de Chinese overheid om winst te maken zorgt voor prijsstijgingen.”

Van de top-10 grootste PV-fabrikanten heeft vrijwel iedereen prijsstijgingen doorgevoerd, en allemaal met anderhalve tot twee dollarcent per wattpiek, zo weet hij. “Prijsafspraken komen wel vaker voor, maar deze zijn wel extreem gelijk, ook wat betreft de timing van de aankondigingen. Tussen sommige aankondiging van bedrijven zat maar een paar uur.”

Toch is het niet alleen maar kommer en kwel voor de zonne-energiesector vindt Scheper. Sterker nog, dat de zonnestroomwaarde met een factor 2,5 is gestegen, maken sommige zonne-energieprojecten zeer lucratief.

“Hierdoor is de SDE++ ineens niet meer nodig om een project rendabel te maken, wat Rob Jetten, minister voor Klimaat en Energie onlangs ook erkende. Dit betekent overigens niet dat banken geen garanties meer hoeven, die willen ze nog steeds vanuit bijvoorbeeld de SDE++. Alles bij elkaar is de markt nu zeer volatiel, maar met een goede inkoopstrategie zijn er ook een hoop kansen.”